پرسش 1: ليست محرمات و واجبات شرح : يه ليست تيتروار از محرمات و واجبات مي خواستم؟ پاسخ: پرسشگر گرامي با سلام و تشکر از ارتباط تان با اين مرکز -----انواع واجبات و محرمات: --- الف: انواع واجبات: واجبات بر چند دسته تقسيم مي شود: -- الف) واجب هايي که مربوط به امور اعتقادي مي باشند. 1- اعتقاد به وجود خداوند، هم چنين اعتقاد به يگانگي و وحدانيت ذات اقدس احديت واجب است. 2- اعتقاد به صفات جمال و جلال خداوند و اين که ذات خداوند داراي کمال مطلق مي باشد و از هر عيب و نقص پاک و منزّه مي باشد و نيز اعتقاد به اين که خداوند عادل است و عالم را بر اساس عدل پايه گذاري نموده است، واجب مي باشد. 3- اعتقاد به نبوّت و رسالت عامه، يعني اعتقاد به اين که خداوند پيامبراني را براي هدايت عموم مردم فرستاده است و به وسيله آن ها کتابي از آسمان فرو فرستاده است، واجب مي باشد. 4- اعتقاد به نبوّت و رسالت پيامبر اسلام (ص) و اين که خاتم انبياء و پيامبران است که خداوند او را به عنوان آخرين پيامبر و سفير خودش براي هدايت مردم فرستاده است و او نيز احکام خدا را به مردم ابلاغ نموده است. 5- اعتقاد به حيات پس از مرگ و عالم آخرت و اعتقاد به معاد جسماني واجب است و اين که همه مردم در قيامت در برابر دادگاه عدل الهي براي حضور مي يابند و هر کس در برابر اعمال و رفتار خود مورد سؤال و جواب قرار مي گيرد و مستحق کيفر يا پاداش مي شود. اعتقاد به وجود بهشت و دوزخ واجب است. و اين که گناهکاران مستحق عذاب جهنم و نيکوکاران در نعمت هاي بهشتي زندگي مي کنند. 6- اعتقاد به اين که امامان دوازده گانه با امر خداوند توسط پيامبر اسلام به عنوان جانشين بر حق پيامبر اسلام و پيشوايان برحق امت پيامبر بعد از آن حضرت تعيين شده اند و هم چنين اعتقاد به عصمت و پاکي پيامبر اسلام و حضرت زهرا (س) و امامان دوازدگانه، واجب مي باشد. اولين امام و جانشين برحق پيامبر، امام علي عليه السلام است و امامان بعدي به ترتيب عبارت اند از: امام حسن مجتبي، امام حسين فرزندان امام علي و امام علي بن حسن و محمد بن علي و جعفر بن محمد و موسي بن جعفر و علي بن موسي و محمد بن علي و علي بن محمد و حسن بن علي و محمد بن حسن حجت المنتظَر امام مهدي، قائم ال محمد عجل الله تعالي فرجه الشريف . هم چنين اعتقاد به اين که امام دوازدهم، درحال حاضر به اذن خداوند در پرده غيبت قرار دارد و هر زمان خداوند بخواهد ظهور مي کند و دنيا را پر از عدل و داد مي کند. 7- واجب است اعتقاد به اين که قرآن کتاب آسماني است که از جانب خداوند براي پيامبر ارسال شده است تا بشر را از گمراهي نجات دهد. و نيز واجب است اعتقاد به اين که خداوند در اديان پيشين نيز کتاب هاي آسماني مانند انجيل و تورات و ساير کتاب هاي آسماني را براي هدايت بشر فرستاده است، منتها بعد از پيامبران صاحب کتاب، عده ايي از منحرفين و دنيا پرستان در کتاب الهي دست برده اند و بعضي از مطالب آن را بر نفع خود شان تحريف نموده اند. اما قرآن با بودن جانشينان پيامبر از دستبرد و تحريف، محفوظ مانده است. 8- واجب است اعتقاد به اين که پيامبران الهي همه معصوم بوده اند. -- ب) واجب هايي که مربوط به عمل و کردار انسان است اعم از واجب هايي عبادي و غير عبادي: 1- بعد از اعتقاد به اصول دين (توحيد، نبوت، عدل، امامت و معاد) اعتقاد و عمل به فروع دين، واجب است. فروع دين ده تا است: 1-1. نماز؛ 2-1. روزه؛ 3-1. حج؛ 4-1. جهاد؛ 5-1. زکات؛ 6-1. خمس؛ 7-1. امر به معروف؛ 8-1. نهي از منکر؛ 9-1. تولّي؛ 10-1. تبرّي. معناي تولّي دوست داشتن دوستان خدا و تبرّي دشمني با دشمنان خداوند است. عمل به فروع دين براي کساني که مکلف به هر يک از اين تکاليف باشند، واجب است. و هر يک از فروع دين احکام مفصلي دارند که بايد به رساله هاي عمليه (توضيح المسائل) رجوع نمائيد. و هم چنين مواردي که زکات واجب است را بايد در رساله هاي عمليه مطالعه کنيد. و نيز در واجباتي که در مسئله حج وجود دارد و چيزهايي که براي حاجي واجب است به کتاب مناسک حج که مراجع نوشته اند مراجعه نمائيد. هم چنين واجب است انسان شرايط امر به معروف و نهي از منکر را بشناسد و مراتب آن را رعايت نمايد. 2- واجب است انسان احکام دين را ياد بگيرد و اگر کسي خودش مجتهد نباشد، بايد از مجتهد اعلم تقليد کند و مسائل شرعي و احکام خود را طبق نظر و فتواي مجتهد جامع الشرايط انجام دهد. 3- طهارت و پاکي از آلودگي هاي ظاهري و باطني واجب است. طهارت عبارت است از : 1- وضو؛ 2- غسل؛ 3- تيمم. هر يک از اين طهارت سه گانه در مورد خود شان واجب مي شود و براي انجام برخي از عبادات واجب است انسان وضو داشته باشد و غسل نمايد و يا به جاي وضو و غسل در صورتي که وضو و غسل ممکن نباشد تيمم نمايد. غسل ها واجب: هفت تا مي باشند: 1. غسل حيض؛ 2. غسل استحاضه؛ 3. غسل نفاس؛ 4. غسل جنابت؛ 5. غسل ميت؛ 6. غسل مسّ ميت؛ 7. غسلي که به واسطه نذر و قسم برانسان واجب مي شود. همچنين واجب است لباس و بدن انسان در هنگام نماز و طواف حج و امثال اين موارد از نجاست پاک باشد. 4- نماز بر ميت واجب است. 5- واجب است در انجام عبادات انسان قصد قربت داشته باشد؛ يعني عمل را فقط براي رضاي خدا بجا آورد. 6- در زمان حضور امام معصوم نماز جمعه واجب است. 7- نماز خوف (به جاي نماز يوميه) که در جبهه جنگ در ساعات ترس از حمله دشمن انجام مي گيرد، واجب است. 8- نماز طواف در حج واجب است. 9- نماز آيات واجب است. 10- واجب است در مسافرت نمازهاي چهار رکعتي، شکسته و به صورت دو رکعتي خوانده شود و در وطن واجب است تمام خوانده شود. 11- واجب است نماز ايات در هنگام کسوف و خسوف و زلزله و هر علامت وحشت زاي ديگر، خوانده شود. 12- واجب است براي نماز و بعضي از مسائل ديگر جهت قبله دانسته شود. 13- واجب است در هنگام نماز عورت انسان پوشيده باشد. 14- واجب است قضاي نمازهايي که در وقت آن ترک شده است، خوانده شود. 15- واجب است روزه هايي که در ماه رمضان ترک شده است، قضاي آن ها گرفته شود. 16- کسي که عمدا روزه ماه رمضان را بدون عذر باطل کرده باشد، واجب است کفاره بدهد. 17- واجب است با شنيدن آيه هايي که سجده دارد، سجده قرآن انجام شود. که اين آيات عبارت اند از: آيه 15 از سوره سجده؛ آيه 37 از سوره فصلت؛ آيه 62 سوره نجم و آيه 19 سوره علق. 18- عمل به نذر و قسم و عهد شرعي واجب است و اگر کسي آن را بشکند، واجب است کفاره بدهد. 19- کسي که ظهار نموده است، واجب است کفاره بدهد. و معناي ظهار آن است که کسي به زنش بگويد جماع با تو، براي من مانند جماع با مادر است، به اين قصد که او را بر خود حرام کند. و خود اين سخن حرام است و طلاق حساب نمي شود؛ ولي بايد کفاره بدهد. يعني به شصت فقير طعام بدهد؛ اگر توان ندارد دو ماه پي در پي روزه بگيرد. 20- کسي که در مرگ فرزند يا همسر لباس خود را پاره کند، واجب است کفاره بدهد. هم چنين بر زني که در مصيبت ارحام و خويشانش از موي سر خود کنده يا بريده باشد، کفاره ماه رمضان را بدهد. 21- دادن کفاره جمع بر کسي که مسلماني را عمدا و به ظلم کشته باشد، واجب است. 22- جلو گيري از هر نوع بدعت در دين براي کساني که قدرت بر شناخت بدعت و جلو گيري از آن را دارند، و اجب است. 23- مقابله با تهاجم فرهنگي و سياسي و اقتصادي دشمنان اسلام واجب است. ج) واجب هايي که مربوط به ازدواج و نکاح و نسب هستند: 1- اگر کسي به خاطر ترک ازدواج به گناه مي افتد، واجب است ازدواج نمايد . 2- دفاع از حريم خانواده و ناموس و اولاد و خويشان در برابر هر خطر و تجاوزي ، واجب است. هم چنين سرپرستي اولاد واجب است. 3- دادن نفقه زن و اولاد واجب است و رسيدگي به حقوق زن هم واجب است. 4- اطاعت زن از شوهر در خارج نشدن از منزل و تمکين در امور جنسي بر زن واجب است. 5- صله رحم، يعني رفتار خوب با پدر و مادر و اقارب، واجب است. 6- احترام پدر و مادر و اطاعت از آن ها در اموري که ترک واجب الهي نباشد، واجب است و در صورت نيازمندي آن ها و توان مالي فرزند، دادن نفقه پدر و مادر واجب مي باشد. 7- عمل کردن هر يک از زن و شوهر به شرط و شروطي که در زمان عقد گذاشته اند، واجب است. 8- پرداخت مهريه زن بر شوهر واجب است. 9- رفتار نيک شوهر با زن و بر عکس واجب است. 10- رعايت عدالت بين زنان براي شوهري که چند همسر دارد، واجب است. 11- عده نگه داشتن بعد از طلاق در صورتي که زن با شوهر نزديکي کرده باشد، بر زن واجب است. 12- شکستن قسم ايذائي بر مرد واجب است، يعني اگر مرد براي اذيت و آزار زن قسم بخورد که بيش از چهار ماه با او همبستر نشود، واجب است اين قسم را بشکند و کفاره آن را نيز بدهد. 13- حجاب و پوشش زن در برابر نامحرم واجب است. 14- پوشش عورتين براي مرد واجب است. د) واجبات مربوط به اموال و کسب و کار و خوردن و آشاميدن: 1- بر هر مرد واجب است براي تأمين هزينه زندگي خود و خانواده اش، اشتغال به کسب و کار داشته باشد. 2- واجب است از خوردن حرام خود داري شود. 3- واجب است حيوانات حلال گوشت ذبح شرعي شوند. 4- واجب است طلب ديگران هر چه زودتر پرداخت شود و هم چنين راضي کردن صاحب مالي که انسان غاصبانه در آن تصرف نموده است، واجب است. 5- رد فوري اموال ديگران چه از طريق غصب يا غير غصب باشد، براي صاحب مال واجب است. 6- اگر مال داراي ارزش را انسان پيدا کند و نشانه ايي داشته باشد که به وسيله آن صاحب آن شناخته شود، واجب است بين مسلمين تعريف و اعلام گردد. 7- حفظ نفس از هر ضرر قابل توجه و از هر خوردني و آشامدني که موجب ضرر باشد، واجب است. هم چنين دفاع از نفس خود در برابر هجوم هر خطر و اسباب مرگ واجب است. 8- واجب است انسان گناه را ترک کند و از انجام هر گناهي خود داري نمايد. ها) واجبات مربوط به عقود و ايقاعات و قرارداد ها: 1- وفا کردن به پيمان ها و تعهدات و قرارداد ها واجب است. فرق نمي کند پيماني که بسته مي شود بين انسان و خدا باشد يا مانند نذر و عهد با خدا و يا تعهدات و قراردادهايي که مردم با يک ديگر دارند. عمده ترين موارد قرار بين مردم که عمل به آن ها واجب مي باشد عبارت است از: يک) عمل کردن به مفاد بيع و معامله که بين فروشنده و خريدار با شرايط صحت معامله صورت مي گيرد، واجب است. دو) عمل به مفاد اجاره بين اجاره دهنده و مستأجر. سه) عمل کردن بر طبق وقف هم براي واقف و کسي که مال را وقف نموده است و هم بر موقوف عليه و کسي که وقف براي او شده است، واجب است. چهار) عمل به مفاد صلح نامه که بين دو طرف قرار داد مي شود. پنج) عمل به وصيت واجب است. شش) عمل به وظايف زن و شوهر پس از عقد ازدواج براي هر يک از زن و شوهر. هفت) عمل به قرار داد مزارعه واجب است. هشت عمل به قرار داد مساقات (قرار داد آبياري درختان و تربيت آن ها). نه) عمل به مفاد قرار داد رهن، براي رهن دهنده و رهن گيرنده. ده) عمل به قرار داد مسابقات مشروع، مانند: سوار کاري با اسب يا چيزهاي ديگر و تير اندازي. يازده) عمل به قرار داد ضمانت. دوازده) عمل به قرار داد حواله. سيزده) عمل به قرار داد کفالت. چهارده) عمل به مفاد هبه در موارد زير: الف) هبه معوّض مانند: بخشيدن مال به ديگري به شرط آن که او هم چيزي به وي ببخشد. ب) بخشيدن به قصد قربت. ج) بخشش به ارحام و خويشان. د) در صورتي که در هبه جايزه، مال بخشيده شده در نزد هبه گيرنده تلف شده باشد. ها) در صورتي که مال بخشيده شده از ملک گيرنده خارج شده باشد. و) در صورتي که واهب مرده باشد و وارث او مي خواهد رجوع کند. در تمام اين موارد عمل به مفاد هبه واجب است و حق رجوع به مال بخشيده شده براي کسي نمي باشد. 2- حفظ و رد کردن امانت به صاحب آن واجب است. 3- پرداخت حق جعاله پس از عمل واجب است (مثلا کسي بگويد: هر کس ماشين مرا که گم شده پيدا کند، صد تومان به او مي دهم و اگر کسي آن را پيداکرد، واجب است به او پول تعيين شده را فورا بدهد). 4- عمل به اقرار براي هر اقرار کننده نسبت به آثاري که به ضرر او باشد، واجب است. 5- مهلت دادن بدهکاري که توان اداي دين خود را ندارد، براي طلب کار واجب است. 6- واجب است که هر مکلف در هنگام نزديک شدن مرگ، براي اداي حق مردم و خداوند تلاش کند. -- و) واجبات متفرقه: 1- ترک تکبر و حسد و دروغ و غيبت و ساير صفات و خصوصيات پست واجب است. 2- اميد به رحمت خداوند واجب است. 3- سخن راست گفتن ( درجايي که مفسده نداشته باشد) واجب است. 4- خوف از اعمال و رفتار واجب است. 5- گمان خوب و حسن ظن نسبت به خداوند واجب است. 6- اعتقاد به قضا و قدر واجب است. 7- حفظ حرمت و احترام اماکن مقدسه مانند: مسجد الحرام و مسجد نبي و ساير مساجد و حفظ حرمت مشاهد مشرفه و مقبر امامان و امام زاده ها، واجب است. 8- کمک به ستم ديده و مظلوم در صورت قدرت و هم چنين دستگيري درماندگان واجب است. 9- بيزاري و نفرت از ظالم و ستمگران واجب است (عملا يا زبانا يا قلبا). 10- نجات جان و مال مؤمنين در صورت امکان و توان واجب است. 11- جلو گيري از اشاعه فحشاء واجب است. 12- صداقت و راستي در کارها و در مشورت واجب است. 13- از بين بردن آلات لهو و قمار واجب است. 14- اجتناب از نجاسات واجب است. 15- ختنه کردن براي مردان واجب است 16- جواب دادن به سلام ديگران واجب است. ز) واجبات مربوط به ولايت و امت اسلامي: 1- تصدي و به عهده گرفتن مقام ولايت و رهبري امت اسلامي، در زمان غيبت بر فقهاء جامع الشرائط واجب است. اگر يک نفر فقيه باشد، واجب تعييني است و اگر تعدادي از فقهاء جامع الشرائط باشند، واجب کفايي است. و بر متخصصان علوم اسلامي واجب است فقيه جامع الشرائط را از بين فقها به عنوان تصدي مقام ولايت تعيين نمايند و بر همه اطاعت از حکم مولوي ولي امر و حمايت از او لازم است. 2- اجراي حدود الهي واجب است. 3- حفظ اموال عمومي و حفظ بهداشت عمومي واجب است. 4- حفظ ماه هاي حرام (رجب، ذي قعده، ذي حجه، و محرم) واجب است 5- قضاوت برحق براي قاضي واجب است. هم چنين رعايت عدالت بين طرفين دعوا در رفتار و گفتار براي قاضي واجب است. 6- دادن شهادت براي اثبات حق مؤمن و مظلوم واجب است. ب: انواع محرمات: محرمات مثل واجبات بر چند دسته تقسيم مي شود: الف) حرام هايي که مربوط به امور اعتقادي مي باشند: 1- کفر به خدا (انکار خداوند) و دانستن شريک براي خداوند، همچنين باور کردن صفاتي که در خداوند راه ندارد (صفات سلبيه) مانند باور کردن جسم براي ذات خداوند و امثال آن حرام مي باشد. 2- انکار کردن پيامبران خداوند و پيامبر آخر الزمان حرام است. 3- انکار کردن قيامت، عالم برزخ سؤال و جواب قبر و همچنين انکار بهشت و دوزخ، و نيز منکر شدن شفاعت پيامبر اسلام و ائمه معصومين در قيامت، حرام مي باشد. --- ب) حرام هايي که مربوط به عمل و کردار انسان است: 1- نرفتن دنبال ياد گرفتن احکام مثل نماز، روزه، خمس زکات وضو و غسل و ساير فروعات دين حرام است 2- بدعت در دين حرام است. 3- فتواي بدون دانش حرام است 4- پنهان کردن دانش و آگاهي براي عالمان در صورت نياز، حرام است. ج) حرام هاي که مربوط به امور عبادي مي شود: 1- انجام ندادن واجبات، مانند: وضو و غسل و نماز و روزه و حج و خمس و زکات و جهاد و ترک امر به معروف (يعني وادار کردن مردم در حد امکان به انجام فرايض و واجبات الهي) و نهي از منکر (يعني بازداشتن مردم از ارتکاب چيزهايي که حرام است) و نيز ساير چيزهايي که عبادت حساب مي شود و در شرع واجب شده باشد، حرام است. و نيز باطل کردن نماز هاي واجب بدون عذر و باطل کردن روزه و ساير عبادات حرام است. 2- اجرت گرفتن براي انجام کارهاي که بر خود انسان واجب است؛ مانند: نماز خواندن بر ميت و غسل و تجهيزات ميّت، حرام است. 3- انجام کارهاي که در مراسم عبادي حج و زيارت بيت الله منع شده است، حرام است. د) حرام هايي مربوط به ازدواج و نکاح و نسب: 1- ازدواج با محارم حرام است. 2- از دواج بازن شوهر دار و زني که در عدّه اي ديگري باشد حرام است. 3- زنا با نامحرم؛ هم چنين نگاه به بدن نامحرم و نگاه به صورت و دست هاي نامحرم با قصد لذت و بوسيدن نامحرم و هر نوع ارتباط غير متعارف و يا با قصد لذت با نامحرم حرام است؛ هم چنين استمناء حرام است. و نيز نگاه به داخل خانه ديگران و نگاه به ناموس خانواده ها در داخل خانه آن ها حرام است. 4- لواط (هم جنس بازي دو مرد) حرام است؛ هم چنين خوابيدن دو مرد برهنه در زير يک پوشش حرام است. 5- مساحقه (هم جنس بازي زن ها با هم) حرام است. 6- ندادن مهريه همسر و نفقه زن و اولاد و ندادن خرجي و نفقه تمام کساني که خرج و مصرف آن ها بر انسان واجب است، حرام است. هم چنين اذيت و آزار زن و فرزند و بدرفتاري با آن ها و ترک هم خوابي با همسران، حرام است. 7- اذيت پدر و مادر (عقوق والدين) حرام است. 8- کشتن اولاد، هم چنين سقط جنين - در غير موارد مجاز مانند: خطر جاني داشتن براي مادر - حرام است. 9- قطع صله رحم و ترک ارتباط با خويشاوندان حرام است. 10- ازدواج نکردن، براي کسي که به خاطر آن (ترک ازدواج) به حرام و گناه گرفتار مي شود، حرام است. 11- نزديکي با همسر در حال حيض حرام است. 12- ماندن جنب و حائض در مسجد و حرم پيامبر و امامان حرام است و نيز رفتن اين ها در مسجد الحرام ، حرام است، هم چنين دست زدن جنب و حائض به اسامي متبرکه و نوشته هاي قرآن حرام است. 13- اطاعت نکردن از شوهر در اموري که تمکين و اطاعت واجب است، حرام است. 14- نزديکي با همسر در صورتي که طواف نساء را انجام نداده باشد - چه مرد باشد چه زن باشد - حرام است. 15- ازدواج دائم مرد با زن کافره غير اهل کتاب حرام است. 16- ازدواج زن مسلمان با مرد کافر - چه موقت چه دائم - حرام و باطل است . 17- سه طلاق دادن زن در يک مجلس حرام است. 18- ازدواج با زني که سه مرتبه طلاق داده و رجوع کرده است، حرام است. (مگر بعد از محلل) و نيز بعد از نه مرتبه طلاق، براي هميشه، ازدواج با آن زن حرام است. 19- تهمت زدن مرد به همسر حرام است. 20- آرايش زن براي مرد نامحرم حرام است. 21- نپوشاندن مو و بدن در برابر نامحرم براي زن حرام است. 22- نپوشاندن عورت در برابر هم جنس هم براي مرد و هم براي زن حرام است. 23- نگاه به عورت ديگري حرام است. ها) حرام هاي مربوط به کسب و کار و اتلاف مال و ديگر موارد: 1- نرفتن دنبال کسب و کار براي تأمين مخارج خود و خانواده و تنبلي کردن، حرام است. 2- استفاده از زمين هاي موات و آب ها و چيزهاي که در اصل مباح است، بيش از مقدار ضرورت در صورتي که سبب محروم شدن ديگران شود، حرام است. 3- اسراف در مال حرام است. 4- تبذير (يعني مصرف کردن مال در راه حرام)، حرام است. 5- تهيه نکردن آب و علف براي حيوانات (در صورت امکان تهيه) حرام است. 6- دزدي کردن حرام است و همچنين هر نوع تصرف و تسلط در مال ديگران بدون اذن صاحب مال و غصب مال مردم حرام است. و نيز داخل شدن در ملک ديگران بدون اذن صاحب آن ها حرام است. 7- ندادن قرض و بدهي ديگران و يا تأخير در دادن آن (در صورت امکان پرداخت) حرام است. 8- اعلان نکردن اموالي که پيدا مي کند و از ديگران گم شده است، ( با شرايط آن) حرام است. 9- ربا حرام است. 10- غش در معامله حرام است. خريد و فروش چيزهايي که ماليت ندارد (مانند: خوک و نجاسات) حرام است (مگر ان که در بعضي از موارد ماليت عرفيه پيدا کند. 11- تصرف در مال مجهول المالک حرام است. و) حرام هاي مربوط به خوردني، پوشيدني و وسايل حفظ نفس: 1- ضرر زدن بر جان خود حرام است. 2- دفاع نکردن از جان و ناموس (درصورتي که توان دفاع داشته باشد) حرام است. 3- خوردن گوشت و تخم حيوانات و پرندگان حرام گوشت (که در رساله هاي عمليه بيان شده است) حرام است. 4- خوردن گوشت ميته و حيوان حلال گوشت که به دستور شرع ذبح نشده باشد، حرام است. 5- خوردن اجزاء حرام از حيوان حلال گوشت حرام است. 6- خوردن نجس و هم چنين خوردن شراب و فقاع و ساير چيزهاي مست کننده، حرام است. 7- حاضر شدن در مجلس شراب و گناه حرام است. 8- خوردن هر چيزي که بر انسان ضرر داشته باشد، حرام است. ز) حرام هاي که در ارتباط با قرار داد ها مي باشد: 1- پيمان شکني و عمل نکردن به قراردادهاي لازم، حرام است. 2- شرط بندي و ساير اقسام قمار حرام است. هم چنين بازي با آلات قمار مانند شطرنج و پاسور حرام است. 3- قسم خوردن دروغ حرام است. 4- عمل نکردن به قسم و نذر حرام است. 5- ندادن بدهي خود به طلب کاران حرام است. 6- تصرف اموال ورشکسته (کسي که حاکم شرع او را ممنوع از تصرف در اموال خودش نموده است) در مال خودش حرام است. 7- خيانت در امانت حرام است. 8- تصرف در اموال شراکتي بدون اذن ديگر شريکان حرام است. ح) حرام هاي متفرقه قلبي و بدني: 1- تکبر، حسد، سؤ ظن به ديگران حرام است. 2- يأس و نا اميدي از رحمت خداوند حرام است. 3- غيبت، تهمت، ناسزا گفتن به ديگران، مسخره کردن ديگران، سخن چيني و فتنه انگيزي، و افشاء سر ديگران و ديگر گناهان زبان حرام است. 4- عمل کردن بر طبق گمان جز در مواردي که شرع اجازه داده است، در جاهاي ديگر حرام است. 5- پوشيدن لباس زن توسط مرد و بر عکس و به شکل زن در آمدن مرد، هم چنين به شکل مرد در آمدن زن حرام است. 6- استفاده از زينت طلا براي مرد حرام است. 7- پوشيدن لباس ابريشم خالص بر مرد حرام است. 8- بي احترام به قرآن و مساجد و حرم هاي ائمه و پيامبر و امامزادگان حرام است. 8- اهانت به علماء و بزرگان و اهانت به ديگران و به مکان هاي مذهبي حرام است. 9- استعمال هر نوع ظرف طلا و نقره حرام است. 10- ساختن مجسمه هاي تمام نماي انسان يا حيوانات حرام است. 11- اعتقاد به علم نجوم و تأثير مستقل اجرام آسماني (بدون اراده خدا) در حوادث کره زمين حرام است. 12- غنا حرام است. 13- نواخت آلات لهوي، و خريد و فروش و نگهداري آنها حرام است. 14- نست دروغ عمدا به خدا و پيامبر حرام است. 15- کاري که مقدمه حرام باشد و به قصد رسيدن به حرام انجام شود، حرام است. 16- تراشيدن ريش حرام است. 17- تسخير اجنه مؤمن (به اعتقادي بعضي از مراجع) حرام است. 18- خودکشي حرام است. 19- اقامت در کشورهايي که خوف انحراف در اعتقاد خود انسان و يا فرزندان آن ها باشد، حرام است. 20- بازي با شطرنج و پاسور حرام است. 21- ظلم و ستم به ديگران حرام است. 22- تکيه و اعتماد قلبي به ظالمان و دوست داشتن ظالم و تقويت ظالم حرام است. 23- جاسوسي براي کفار و همکاري با آنها برعليه اسلام و خيانت به مسلمانان حرام است. 24- تجسس از عقايد قلبي ديگران و اسرار داخلي مؤمن به منظور ايذاء حرام است. 25- اشاعه فحشا حرام است. 26- پناه دادن به قاتل محارب حرام است. 27- اذيت مسلمانان و اذيت انسان هاي بي گناه حرام است . 28- جواب ندادن سلام ديگران حرام است. 29- احتکار و جمع آوري و نگه داري طعام و ساير لوزم زندگي مردم به قصد گران فروشي حرام است. 30- رعايت نکردن پاکي و نجاست حرام است. 31- ختنه نکردن اولاد حرام است. 32- مخالفت با فتواي مراجع و ولايت فقيه حرام است. 33- رشوه دادن حرام است. 34- حکم ناحق و رشوه گرفتن حرام است. 35- کشتن ديگران حرام است. 36- ضرر رساندن به مال و جان ديگران حرام است. هم چنين تجاوز بيش از مقدار حق در مورد قصاص و ساير موارد حق، حرام است. 37- روا نکردن حاجت مؤمن حرام است. 38- تصدي و گرفتن منصب قضاوت براي کسي که شايسته آن نباشد، حرام است. 39- گرفتن هر منصب اداري بدون شايستگي و لياقت و با بودن افراد شايسته حرام است. 40- تصرف در بيت المال حرام است. 41- شهادت دروغ دادن حرام است. 42- انجام تمام گناهان و مخالفت با دستور خداوند، حرام است. 43- کوچک دانستن گناه و اهميت ندادن به آن حرام است. پرسش 2: آيا ما اگر صرفا به ترک محرمات و انجام واجبات بپردازيم در قيامت مواخذه نمي شويم يا بايد کارهاي ديگري هم انجام دهيم؟کدام کارها؟تيتروار بيان مي کنيد؟ پاسخ: بله؛ اگر هر فردي مسلمان باشد و به ولايت اميرالمومنين عقيده داشته باشد و شيعه 12 امامي باشد و همه محرمات را ترک کند و همه واجباتش را انجام دهد، نه تنها در قيامت مواخذه نمي شود، بلکه جاي او بهشت است. و براي اين که مقام او در بهشت بالاتر برود، راهش انجام مستحبات و ترک مکروهات است. موفق باشيد.